Yüzbaşının Kızı- PUŞKİN

Yüzbaşının Kızı, konusu on sekizinci yüzyılın ikinci yarısında Rusya'yı tehdit eden Kazak ve köylü isyanları döneminde geçen tarihsel bir roman. Tarihsel roman "geleneğine" göre kısa sayılabilecek bu metin, edebiyat tarihçilerince gene de Tolstoy'un Savaş ve Barışı'nın öncüsü sayılmaktadır. Sadece ülkemizde değil, Rusya dışında da şiirleriyle bilinen ve Rus dilinin ve edebiyatının yepyeni bir aşamaya geçmesinde önayak olan Puşkin, isyancı Pugaçov ile soylu sınıf üyesi genç bir subayın kaderlerini bu tarihsel fonda birbirine düğümlerken, Rus edebiyatının en iyi tarihsel romanlarından birini dünya okuruna armağan etmiştir.

Dünya klasiklerinin en çok okunan romanlarından biri de hiç kuşkusuz Puşkin'in Yüzbaşının Kızı adlı romanıdır. Gerçi Puşkin, aslında büyük bir ozandır. Ama onun düzyazıları da şiirleri kadar canlı ve tazedir. O yüzdendir ki, Puşkin'e Rus edebiyatı dilinin kurucusu gözüyle bakarlar. Ünlü Pugaveç isyanının tarihsel bir sahnesini anlatan bu romanda, aşk ve kahramanlık içiçe girer ve romantik edebiyatın en güzel örneklerinden birini meydana getirir.

Rus şiirinin güneşi olarak nitelendirilen Puşkin, Rus tarihinin en ünlü şairi, yazarı, yeni Rus edebiyatının ve edebiyat dilinin kurucusudur. Rus edebiyatının temel eserlerinden biri olan Yüzbaşının Kızı, Puşkin'in şiir-roman türünde yazdığı başyapıtı Yevgeniy Onegin'den sonra gelen en önemli romanıdır. 18. yüzyıl Rusyası'nda geçen roman, rejimin çalkantılı ve belirsiz olduğu dönemde orduya katılan genç asilzade Pyotr Andreyiç Grinyov ile taşralı Marya İvanovna arasındaki aşkı konu alır. Ünlü isyancı Pugaçev'in önderliğinde gerçekleştirilen 1773 ayaklanması ve bu sırada yaşananlar da usta yazarın duru ve cesur anlatımıyla okura ulaştırılır. İhanet karşısında dürüstlüğün ve cesaretin zaferini anlatan roman, zamana karşı yenilmeden, çağımıza kadar kalıcılığını korumayı başarmıştır. Puşkin'in ebedi dili akılcı, analitik, yalınlaştırılmış, gereksiz süsten ve yapmacıklıktan arındırılmış; neredeyse bu basitliğiyle etkileyicilik kazanmıştır. Yüzbaşının Kızı, Puşkin'in kendinden sonra gelenler üzerinde güçlü bir etki bıraktığı en önemli eseridir. Aynen olması gerektiği gibi, Ortodoks bir tavırla kaleme alınmış bir öykü olmasına rağmen, Rus gerçekçiliğinin neye dönüşmesi gerektiğini de tüm çıplaklığıyla sergilemektedir.